CİNSEL SAPKINLIK (PARAFİLİ) BOZUKLUKLARI

Parafili etiyolojisi tam olarak bilinmemekle birlikte ilk teorisyenler parafililerin beyin dejenerasyonunun bir parçası olduğunu belirtmişlerdir ve bu dejenerasyonun da nesiller boyunca devam ettiği öne sürülmüştür. Birçok kişi parafilileri hakkında konuşmak istemediğinden araştırmacıların bu bozukluğun nedenlerini anlamak için az fırsatları vardır.

Dsm-5’te parafili bozuklukları ise en az 6 ay süren sıra dışı objelere karşı tekrarlayıcı cinsel aktiviteler olarak tanımlanır. Amerikan Psikiyatri Birliği (APB)’ne göre insanlar cinsel heyecan ve uyarılma için sıklıkla parafilik fantaziler kullanmaktadırlar (akt. Malin ve Saleh, 2007). Kişinin parafiliye sahip olması yasa dışı değildir fakat bazı durumlarda adli mercilere gidecek kadar durumlar olabilir. Dsm-5 bu konuda parafilinin yanına ‘’disorder’’ ibaresini ekleyerek bunu ayırt etme girişiminde bulunmuştur. Kısaca bir kişinin parafiliye sahip olması o kişinin parafili bozukluğu tanısı alması için yeterli değildir.

Dsm’ye dahil edilen parafili bozuklukları fetişizm bozukluğu, pedofili bozukluğu ve ensest, gözetlemecilik bozukluğu, göstermecilik bozukluğu, sürtünmecilik bozukluğu, cinsel elezerlik (sadizm) ve cinsel özezerlik (mazoşizm) bozukluğudur.

Fetişizm bozukluğu, cinsel uyarılma için bir objenin ya da vücudun genital olmayan bir bölgenin esas alınmasıdır. Fetişizm bozukluğu olan genellikle erkektir. Cinsel fetişizm türleri çok çeşitli olabilir. Bunlar; ayak fetişizmi, ayakkabı fetişizmi, çorap fetişizmi, el fetişizmi, meme fetişizmi, ırk fetişizmi, iç çamaşırı fetişizmi, göbek fetişizmi, ölü sevicilik gibi daha da sayılabileceğimiz cinsel fetişizmlerdir.

Fetiş, çocuklukta bile özel bir önem taşısa da hastalık genellikle ergenlikte başlar. Fetişizm bozukluğu olanların pedofili bozukluğu, sadizm ve mazoşizm gibi genellikle başka parafilileri de vardır (Mason, 1997).

Pedofili bozukluğu ve ensest, kişinin ergenlik öncesi çocukları cinsel açıdan çekici bulması ve cinsel eğiliminin çocuklara yönelik olmasına neden olan yoğun ve sıkıntılı arzudur. Dsm-5’e göre, suçlu en az 18 yaşında ve çocuktan en az 5 yaş büyük olmalıdır. Pedofili bozukluğu olduğunu kabul eden pek çok erkek, çocuk pornografisini kullandığını belirtmiştir (Riegel, 2004).

Pedofili bozukluğu olan kimseler, genellikle komşuların ya da ailenin arkadaşları olabilir ve bu kimseler tanıdıkları çocukları istismar eder ve çocuk sesini çıkarmadıkça ya da bu durum başka yetişkinlerce fark edilmedikçe cinsel istismar devam edebilir.

Ensest, pedofili bozukluğunun bir alt türü olarak listelenir. Ensest, evliliğin yasak olduğu yakın akrabalar arasında yaşanan cinsel ilişkilere denir. En yaygın olanı, erkek ve kız kardeş arasında olandır. Daha patolojik olarak görülen ve en yaygın olan ikinci ensest ise baba ve kızı arasında olandır. Ayrıca ensestin, ataerkil ailelerde, özellikle de kadının erkeğe itaat etmesinin saygı gördüğü ailelerde nadiren yaşandığı kanıtlanmıştır (Alexander ve Lupfer, 1987).

Gözetlemecilik bozukluğu, çıplak ya da cinsel ilişki sırasında izleyerek cinsel açıdan tatmin olma durumudur. Gözetlemeci kişiler ya izleme sırasında ya da sonradan mastürbasyon yaparak orgazm olurlar. Bu tür olaylar çoğu zaman polise bildirilmediği için yaygınlığı tartışma konusudur.

Genellikle ergenlik döneminde başlar. Gözetlemecilik bozukluğunun tanı kriterlerini taşıyanların genellikle başka parafilileleri vardır fakat diğer ruhsal bozukluklara eğilimlerinin oranı yüksek değildir.

Göstermecilik bozukluğu, istekli olmayan bir yabancıya bazen de bir çocuğa tekrarlayan şekilde cinsel organını göstererek cinsel açıdan tatmin olmak amacıyla yoğun istek duymaktır. Genellikle ergenlik döneminde başlar.

Teşhir dürtüsü çok yoğun ve baskındır. Teşhircinin, neredeyse kontrol edilemez bir cinsel uyarılma kadar, anksiyete ve huzursuzluk duygularıyla da tetiklendiği görülmektedir. Dürtülerin zorlayıcı doğası gereği, teşhir, günün aynı zamanında, hatta aynı yerde sık tekrarlanabilir. Davranışın olduğu sırada sosyal ve yasal sonuçlar teşhircinin aklına gelmez (Stevenson ve Jones, 1972).

Sürtünmecilik bozukluğu, bir kişiye cinselliğe yönelik dokunmayı içerir. Kişi, penisini bir kadının kalçalarına veya poposuna sürtebilir ya da kadının göğsünü veya cinsel organını okşayabilir. Bu davranışlar genellikle kalabalık yerlerde ya da kaçışın kolay olmasını sağlayan kaldırımlarda ortaya çıkar. Genellikle diğer parafililer ile birlikte görülür (Longstrom, 2010).

Cinsel elezerlik (sadizm), acı yada psikolojik acı çektirme kaynaklı olan, cinsel açıdan tatmin olmak için duyulan yoğun ve tekrarlayan istek olarak tanımlanır. Cinsel özezerlik (mazoşizm), cinsel açıdan tatmin olmak için acıya ya da aşağılanmaya maruz kalma durumu olarak tanımlanır. Bazı sadistler, acı çektirerek orgazm olurken bazı mazoşistler, acıya maruz kalarak orgazm olurlar.

Mazoşizmin göstergeleri değişmektedir. Fiziksel kölelik; gözlerin bağlanması, dayak atılmayı, kırbaçla vurulmayı, kesilmeyi vb. içerir ayrıca kişi köle rolünü alarak kural ve emirlere uyulmaya zorlanır.

Büyük şehirlerde kulüpler, sadomazoşistik partner arayan kişilerin ihtiyacını karşılar. Sadomazoşistik davranışlar sergileyen pek çok kişi göreceli olarak cinsel uygulamalarında rahattırlar (Spengler, 1977).

Sadizm ve mazoşizm, erken yetişkinliğin başladığı dönemlerde ve her ikisi de hem gey hem de heteroseksüel ilişkilerde görülmektedir. Anketlerde, sadomazoşistik kulüplere üye olanların %20-30’unun kadın olduğu bulunmuştur (Moser ve Levitt, 1987). Pek çok sadistin ve mazoşistin geleneksel hayatlar yaşadığına, gelir ve eğitim düzeylerinin ortalamanın üzerinde olduğuna yönelik bulgular vardır (Moser ve Levitt, 1987). Sadistler arasında alkol kötüye kullanımı yaygındır (Allnutt, Bradford, Greenberg ve ark., 1996). 

Parafili bozukluklarının tedavileri için yapılan araştırma bulguları sınırlıdır. Tedavi yaklaşımları, danışanı motive etme ve bağlamaya odaklanarak başlamalıdır. Erken bilişsel davranışçı yaklaşımlar, kaçınma terapisi ve cinsel davranışlarının sonuçları hakkında bozulmuş düşüncelere meydan okuyan bilişsel tekniklere odaklanır. En yaygın ilaç tedavisi antidepresanlar ya da erkeklik hormon düzeyini azaltacak ilaçlardır ancak antidepresanlarla ilgili araştırmalar zayıftır ve hormonlar üzerinde etkisi olan ilaçların ciddi yan etkileri vardır.

KAYNAKÇA

Duman, N. (2018). Parafililer ve DSM’lerdeki seyri. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(16), 1285-1306. DOI: 10.26466/opus.481118

Kring A., Johnson S., Davison G., Neale J., (2019), Anormal Psikoloji (Abnormal Psychology) (12. Basım), Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.