Maslow'un İhtiyaçlar Hiyerarşisi

MASLOW’UN İHTİYAÇLAR HİYERARŞİSİ

Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi, 1943’te Abraham Maslow tarafından insan davranışlarını ve motivasyonlarını anlamak amacıyla geliştirilen psikolojik bir teoridir. İhtiyaçlar hiyerarşisi beş ana seviyeden oluşur Bu seviyeler sırasıyla fizyolojik ihtiyaçlar, güvenlik ihtiyacı, sevgi ve ait olma ihtiyacı, saygı ihtiyacı ve kendini gerçekleştirme ihtiyacıdır.

Bir psikolog olan Abraham Maslow insanların davranışlarının, hedeflerinin ve motivasyonlarının temelinde yatan şeyi anlamak için çalışmalar yapmıştır. Çalışmalarında insanların ihtiyaçlarına odaklanmıştır ve bu ihtiyaçları da beş başlık altında bir ihtiyaçlar piramidinde toplamıştır. İhtiyaçlar sırasıyla şunlardır: fizyolojik ihtiyaçlar, güvenlik ihtiyacı, sevgi ve ait olma ihtiyacı, saygı ihtiyacı ve kendini gerçekleştirme ihtiyacıdır. Bunları sırasıyla detaylı bir şekilde inceleyelim.

1.FİZYOLOJİK İHTİYAÇLAR

Piramidin en alt katmanını oluşturan bu ihtiyaçlar insanların en ilkel ihtiyaçlarıdır. Maslow’a göre bu ihtiyaçlar doğuştan gelir. İnsanların hayatta kalmalarını sağlayan fizyolojik ihtiyaçlar şunlardır: nefes alma, yemek, su, barınma, giyim, boşaltım, cinsellik, üreme ve uyku.

2. GÜVENLİK VE KORUNMA İHTİYACI

İkinci seviyede yer alan güvenlik ve korunma ihtiyacı, insanların fiziksel ve duygusal güvence arayışını ifade eder. Tehlikelerden korunma ve istikrarlı bir çevre arayışı, bu seviyenin temel özelliklerindendir. Güvenlik ihtiyaçları şunları içerir: iş, kaynak, beden, düzen/yasa, istikrar, sağlık ve mülkiyet güvenliği.

3. SEVGİ VE AİT OLMA İHTİYACI

Üçüncü seviyede yer alan sevgi ve ait olma ihtiyacı, insanların ilişkilere, aidiyete ve sevgiye duyduğu ihtiyaçları kapsar. Bu ihtiyaç grubu diğer insanlarla ve kendimizle kuracağımız sağlıklı ve pozitif bir ilişki içerisinde olmamızı sağlar. Sevgi ihtiyacı sadece diğer insanlardan karşılayabileceğimiz bir ihtiyaç değildir kendimizle de aynı şekilde bir ilişki kurmamız gerekmektedir. Sevgi ve ait olma ihtiyaçları şunları içerir: aile, arkadaşlık, samimiyet, kendini sevme, ait olma, sevgi duymak ve sevgi duyulmak.

4. SAYGI İHTİYACI

Dördüncü seviyede yer alan saygı ihtiyacı, bireylerin kendi saygınlıklarını kazanma ve başkalarının saygısını elde etme arzusunu ifade eder. Bu ihtiyaç grubunda başkalarına saygı duymak ve başkaları tarafından saygı duyulmak isteriz. Sadece diğer insanlarla saygılı bir iletişim değil kendimizle olan iletişimimiz de bu yönde olmalıdır yani özsaygı ve özgüven de bu ihtiyaç grubunda yer alır. Saygı ihtiyacı şunları içerir: özgüven, özsaygı, başarı, statü, güç, itibar, saygı duymak ve saygı duyulmak.

5.KENDİNİ GERÇEKLEŞTİRME İHTİYACI

Maslow'un İhtiyaçlar Hiyerarşisi'nin zirvesinde, kendini gerçekleştirme ihtiyacı yer alır. Peki kendini gerçekleştirme nedir? Kendini gerçekleştirme, kişinin potansiyelini ve yeteneklerini fark etmesi ve bunları geliştirmesidir. Bu seviye, insanların en yüksek yeteneklerini kullanarak kişisel hedeflerine ulaşma isteğini temsil eder. Kendini gerçekleştirme ihtiyacı şunları içerir: yaratıcı, erdemli , önyargısız olmak, problem çözmek ve hakikati kabul etmek.

Maslow piramidi oluştururken insanların en alt katmandan en üst katmana doğru bir şekilde ilerlediğini tespit etmiştir bu yüzden piramidi de en temelden başlayarak oluşturmuştur. Maslow’a göre bir insan bir katmandaki ihtiyaçları karşılamadan diğer katmana geçememektedir. Örneğin güvenli bir ortamda yaşamayan bir insanı ele alalım bu birey ikinci seviyede yer alan güvenlik ve korunma ihtiyacını karşılamadan sevgi ve ait olma seviyesine geçememektedir. Önce bulunduğu seviyedeki ihtiyaçları karşılaması gerekmektedir.

Maslow kendini gerçekleştirme seviyesine az sayıda insanın geçtiği/ geçebileceğini savunmuştur. Ayrıca Maslow bu seviyeye geçen insanların geçemeyen insanlara göre belirgin farklılıklar göstereceğini söylemiştir.

Son olarak, Maslow'un ihtiyaçlar hiyerarşisi, insan psikolojisinin anlaşılmasına ve motivasyonunun açıklanmasına dair önemli bir çerçeve sunar. Fizyolojik ihtiyaçlardan başlayarak en üst seviye olan kendini gerçekleştirme ihtiyacına kadar uzanan bu hiyerarşi, insan davranışlarını ve hedeflerini anlamak için değerli bir araç olarak kullanılabilir.